Όλοι κουβαλάμε ξύλα για τις μεγάλες φωτιές του μέλλοντος που έρχονται*

Ο Γιώργος Μεράντζας live στη Μουσική Σκηνή Χαμάμ
Μαζί του οι: Dasho Kurti (ακορντεόν και πλήκτρα)
Βασίλης Κετεντζόγλου (κιθάρες)
Αποστόλης Βαγγελάκης (πνευστά) και
Ασπασία Στρατηγού (φωνή)
Φεβρουάριος 2011

Οι νεότεροι μπορεί και να μην έμαθαν ποτέ το όνομα του Γιώργου
Μεράντζα, κάποιοι από αυτούς που το ήξεραν ίσως και να το έχουν
λησμονήσει, αλλά σίγουρα υπάρχουν και πολλοί που θυμούνται και
με το παραπάνω μια από τις αληθινά εμβληματικές και κυριολεκτικά
«ρωμαλέες» ανδρικές φωνές της μεταπολίτευσης. Ο «γεννημένος στα
Τζουμέρκα», όπως υπερήφανα δηλώνει ο ίδιος, ερμηνευτής ήρθε από
την Ήπειρο στην Αθήνα το 1968, άρχισε να τραγουδά επαγγελματικά
το '73 και μπήκε στη δισκογραφία ένα χρόνο αργότερα. Ξεκίνησε
με ένα δίσκο του Χρήστου Λεοντή, αλλά ήταν το «Φουέντε Οβεχούνα»
του '75 η πρώτη του δουλειά με τον Θάνο Μικρούτσικο που πολύ
σύντομα τον έφερε να είναι σχεδόν «προνομιακός»
ερμηνευτής έργων του συνθέτη για περίπου μια δεκαετία.


Αυτή όμως η τόσο αξιόλογη πορεία διακόπηκε ξαφνικά το '86, μόλις
είχε κυκλοφορήσει τον πρώτο του δίσκο. Η εποχή άλλαζε, ο λαϊκισμός
της δεύτερης κυβερνητικής περιόδου του ΠΑΣΟΚ είχε εγκατασταθεί για
τα καλά παντού και μεταμόρφωνε τα πάντα, του μουσικού γίγνεσθαι μη
εξαιρουμένου. Δικαίως ή αδίκως ο Γιώργος Μεράντζας έκρινε πως δεν
είχε πια θέση στον καιρό του φαίνεσθαι και όχι του είναι και επέλεξε
τη σιωπή, προτιμώντας να περνάει το μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου του
στην αγαπημένη του Ήπειρο.



Και η σιωπή αυτή διήρκεσε πολύ, πάρα πολύ και ίσως να μην είχε διακοπεί
ποτέ αν... Αν μια παρέα ομοτέχνων του δεν τον υποχρέωνε, σχεδόν...
εκβιαστικά, να επιστρέψει. Το αποτέλεσμα είναι ένας καινούργιος δίσκος
μετά από είκοσι πέντε (!!) συναπτά έτη με τον συμβολικό τίτλο
«Ολα Είναι Εδώ». Το περιεχόμενο μοιράζεται σε έξι καινούργια τραγούδια
γραμμένα από τους Θάνο Μικρούτσικο, Διονύση Τσακνή, Κώστα Λειβαδά και
Dasho Kurti σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, Θοδωρή Γκόνη, Οδυσσέα
Ιωάννου κ.ά. και άλλες τόσες επανεκτελέσεις τραγουδιών των Σωκράτη
Μάλαμα, Σταύρου Ξαρχάκου, Χάρη και Πάνου Κατσιμίχα, Zulfu Livaneli
και Θάνου Μικρούτσικου συν ένα παραδοσιακό τραγούδι για φινάλε.



Η συνέντευξη δόθηκε στον Σ. Ματζάνα
είναι από την ΑΥΓΗ της Κυριακής 27/11/11

* Υπήρχε κάποια εσωτερική ανάγκη που δεν είχες αισθανθεί όλα αυτά τα χρόνια αλλά ένιωσες τώρα και σε ώθησε σε αυτή την επιστροφή;

Δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα επιστρέψω, δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό μου.
Ήμουνα πια όλα αυτά τα χρόνια εραστής του τραγουδιού και το απολάμβανα
με φίλους και γνωστούς, είτε στην Αθήνα σε σπίτια είτε στα βουνά, στον
ξενώνα που διαθέτω. Μιαν ημέρα όμως μου χτύπησε την πόρτα ο ταχυδρόμος
και μου έφερε το χαρτί της επιστράτευσης από μια αόρατη επιτροπή
αλληλεγγύης. Έχω περάσει τα... τριάντα εννέα και πίστευα (ή θα ήθελα
να πιστεύω) ότι δεν καλείται πια η κλάση μου αλλά έχουμε δεύτερη
«γερμανική κατοχή» και πρέπει όλοι να κάνουμε κάτι!

* Βρήκες διαφορετικό τον χώρο από ότι τον είχες αφήσει; Καλύτερο ή χειρότερο; Ποιες θα έλεγες ότι είναι οι κυριότερες αλλαγές;

Καμία σχέση μεταξύ του τότε και του τώρα. Το '90 που σταμάτησα ήταν η
χειρότερη εποχή για το ελληνικό τραγούδι. Είχε ολοκληρωθεί ο κύκλος της μεταπολίτευσης, με τα θετικά και τα αρνητικά της, όπως και γενικότερα
της τέχνης που αυτή παρήγαγε και ένα άλλο κύμα, απαξίας, lifestyle,
κοινής ένδυσης, εμφάνισης και φωνητικής χροιάς οργίασε. Όπως ήταν
φυσικό πληρώνουμε τώρα με τον πιο ακριβό τρόπο όλη αυτή την «ξενοιασιά»,
τον «εξευρωπαϊσμό», το «στριπτίζ» των αξιών. Σήμερα τουλάχιστον υπάρχουν
μουσικές σκηνές και άλλοι χώροι που μπορείς να καταθέσεις την πρότασή σου.

* Το μεγαλύτερο διάστημα της πρώτης περιόδου της διαδρομής σου υπήρχαν πολλά και σημαντικά πολιτικά αιτήματα, πολύ συχνά μάλιστα αυτά ακριβώς ήταν και τα στιχουργικά θέματα των τραγουδιών που ερμήνευες. Βλέπεις να υπάρχουν διαφορετικά μεν βέβαια αλλά και ανάλογα πολιτικά αιτήματα σήμερα;

Έχω την αίσθηση -και δεν είναι μόνο δική μου πεποίθηση ότι όλο και περισσότερος κόσμος το συνειδητοποιεί- ότι ζούμε την πιο δύσκολη,
από κάθε πλευρά, περίοδο στη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Δεν μιλάμε πια
για δικαιώματα και καλυτέρευση συνθηκών, αφού και η ίδια η «εργασία»
είναι απαγορευμένη λέξη και τη θέση της έχει πάρει η λέξη «απασχόληση».
Δεν υπάρχει μεγαλύτερος πόνος απ' το βλέμμα ενός ανθρώπου που έμεινε
άνεργος. Τα βασικά αιτήματα λοιπόν δεν έχουν να κάνουν με την ποιότητα,
αλλά με την ίδια την επιβίωση.

* Πιστεύεις ότι η όλη ιστορία -τρόικα, Μνημόνιο, επιτήρηση, λιτότητα κ.λπ.- συνιστά ένα τέτοιο πολιτικό αίτημα; Ως τέτοιο μπορεί να αφορά το τραγούδι;

Η τρόικα, το Μνημόνιο και τα υπόλοιπα δεν ήρθαν απρόσκλητα, τους
ετοιμάζαμε χρόνια τον δρόμο γι' αυτό και τις όποιες μουσικές,
τραγουδιστικές προτάσεις μας πρέπει να τις εντάξουμε σ' ένα συνολικό
κίνημα επανεξέτασης, αμφισβήτησης και επίθεσης.

* Όταν πάντως ξεκίνησες, σαφέστατα ανήκες στον χώρο του πολιτικού τραγουδιού. Αισθάνεσαι ότι ισχύει και σήμερα το ίδιο; Ο συγκεκριμένος δίσκος έχει και πολιτικό περιεχόμενο ή όχι;

Δεν θα μπορούσε να ήταν κι αλλιώς, εξάλλου αυτό που έχει σημασία τελικά
είναι το καλό τραγούδι και το καλό τραγούδι παίζει τον πιο ουσιαστικό
ρόλο στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Μας παίρνει από το χέρι και
μας περνάει απέναντι.

* Για πρώτο σου δίσκο μετά από τόσα χρόνια
υπάρχουν απρόσμενα πολλές διασκευές / επανεκτελέσεις. Πες μου συνοπτικά
τι σε έκανε να (ξανα)πείς καθένα από αυτά τα τραγούδια.

Όπως συνηθίζω κατά καιρούς να λέω, τραγουδάω μόνο όταν έχω βρει τον
τρόπο να μπω μέσα σ' ένα τραγούδι, να το «αναστατώσω» και να
«αναστατωθώ». Υπάρχουν τραγούδια που δεν θα τα πω ποτέ, αλλά
μ' αρέσει να τ' ακούω απ' άλλους.
Εκτός απ' τα καινούργια λοιπόν στο CD αυτό μα και στα live
τραγουδάω επανεκτελέσεις με τις οποίες έχω καταφέρει να έχω
μια ειδική σχέση.

* Θα έλεγα ότι είναι η πρώτη φορά στην
πορεία σου που αφήνεις να φανούν τόσο πολύ οι ρίζες σου στο δημοτικό
τραγούδι. Γιατί συνέβη αυτό ειδικά τώρα και όχι παλαιότερα;

Μάλλον δεν με έχεις παρακολουθήσει αρκετά... Από τότε που αυτονομήθηκα
επαγγελματικά και τράβηξα μόνος μου τον δρόμο μου, δεν υπήρξε παράσταση
ή δισκογραφική μου δουλειά που να μην έχω μαζί μου την Ήπειρο.
Ένα μόνο παράδειγμα, στον τελευταίο μου δίσκο πριν σταματήσω,
το «Επόμενος Σταθμός» του 1986, υπάρχει το «Μαργιόλα», που
μ' ακολούθησε και θα μ' ακολουθεί όπως φαίνεται μέχρι το τέλος.



* Υπάρχουν αλήθεια κάποιοι από τους νεότερους συναδέλφους σου, άντρες και γυναίκες, τους οποίους ξεχωρίζεις τόσο ως φωνές όσο και σαν ήθος και συνολική στάση μέσα στον χώρο;

Είναι αρκετοί. Αν όμως μου έλεγες να αναφέρω κάποιους συγκεκριμένα,
θα έλεγα ότι χωρίς τον Χάρη και τον Πάνο Κατσιμίχα δεν ξέρω πώς θα
ήταν σήμερα το ελληνικό τραγούδι. Έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στη
μετεξέλιξή του.

* Πώς ήταν το να ξαναδουλέψεις μετά από τόσο πολύ καιρό με τον Θάνο Μικρούτσικο; Υπήρχαν διάφορες σε σχέση με παλαιότερα, ήταν πιο εύκολη ή πιο δύσκολη η συνεργασία σας;

Με τον Θάνο πάντα είναι διαφορετικά. Πάντα μαθαίνεις... Δεν είναι ακριβώς
δύσκολα, είναι σκληρά αλλά ευχάριστα. Υπάρχουν στιγμές «ευλογίας».


* Και ποια είναι τα σχέδιά σου για τη συνέχεια
αυτής της, τόσο καθυστερημένης αλλά γι' αυτό ακόμα περισσότερο ευπρόσδεκτης, επιστροφής σου στο ενεργό μουσικό γίγνεσθαι;

Να παραμείνω «εραστής» του τραγουδιού, να το διασκεδάζω όταν τραγουδάω
και να 'χει ένα νόημα όλο αυτό. Να προκύπτει κάτι...

* Ο τίτλος ανήκει στον Γιώργο, είναι μια φράση που την είπε στο Χαμάμ