14.12.10

Για τον αγαπημένο μας Μποστ



Δεκαπέντε χρόνια συμπληρώνονται αύριο από το θάνατο ενός από τους
σημαντικότερους δημιουργούς στην Αθηναϊκή καλλιτεχνική σκηνή.

Σκιτσογράφος, γελοιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, στιχουργός και
ζωγράφος ο Χρύσανθος (Μέντης) Μποσταντζόγλου, Μποστ όπως
καθιερώθηκε λίγο μετά την εμφάνιση του στα γράμματα, παντρεύτηκε
με τη Μαρία Μποσταντζόγλου, το γένος Παπαγιαννακοπούλου και
απέκτησαν δυο γιους, τον Κώστα (γραφίστα) και τον Γιάννη (ηθοποιό).

Το 1939 εισήχθη στη Σχολή Καλών Τεχνών, την οποία όμως παράτησε
μετά από έξι μήνες. Στην διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής έγινε
μέλος του ΕΑΜ και συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση.

Η καριέρρα του ως σκιτσογράφου ξεκίνησε με εικονογραφήσεις περιοδικών
και παιδικών βιβλίων. Το πρώτο προσωπικό του βιβλίο εκδόθηκε με δικά
του έξοδα το 1945 και είχε τίτλο Ο Αγιος Φανούριος. Βοήθημα δια την
κατανόησιν των Κινέζων κλασσικών..Γκα-τσου και Βου-Σβου-Νι.
Το 1952 έπιασε δουλειά στην εφημερίδα Καθημερινή, την οποία τότε
διηύθηνε η Ελένη Βλάχου, στην οποία αρχικά εργαζόταν ως ταμίας και
βιβλιοθηκάριος. Το 1954 ξεκινά να εργάζεται στο περιοδικό Εικόνες.
Στη συνέχεια απασχολείται ως σκιτσογράφος στο περιοδικό Ταχυδρόμος.


Συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με τα περιοδικά Ομάδα, Θεατής, Ελευθερία, καθώς και με την εφημερίδα Αυγή. Λόγω των πολιτικών γελοιογραφιών του υπέστη διώξεις και δέχτηκε επανειλημμένα μηνύσεις.



Το καλοκαίρι του 1962 στο θέατρο «Παρκ» ανέβηκε η μουσική παράσταση
"Όμορφη Πόλη"σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, κείμενα των Μπόστ,
Δημήτρη Χριστοδούλου, Ερρίκου Θαλασσινού, Άκου Δασκαλόπουλου,
με τη Ντόρα Γιαννακοπούλου, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τον Ανδρέα
Ντούζο, την Άννα και τη Μαρία Καλουτά, τον Κώστα Χατζή, την
Μαίρη Λίντα κλπ.


Σε περιόδους χιουμοριστικών αναζητήσεων ο ΜΠΟΣΤ έγραψε και
στίχους για 3 ελαφρολαικά τραγούδια πού έγιναν επιτυχίες
στις αρχές της δεκαετίας του '60.Αυτά είναι "Οι Νεκροθάφτες",
μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου-ερμηνεία Γιώργου Ζωγράφου,και
τα "Η νήσος των Αζορών" και "Ρομβία", μουσική Μίκη
Θεοδωράκη-ερμηνεία Γρηγόρη Μπιθικώτση.







Χαρακτηριστικά του έργου του

Ο Μποστ θεωρείται ότι κατάφερε να δημιουργήσει ένα εντελώς προσωπικό
και αναγνωρίσιμο σατιρικό ύφος ως σκιτσογράφος, κειμενογράφος,
θεατρικός συγγραφέας, αλλα και ζωγράφος. Ένα από τα βασικά
χαρακτηριστικά του έργου του είναι η γλώσσα του και τα επίτηδες
ανορθόγραφα κείμενα. Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος, γελοιοποιώντας
την καθαρεύουσα πίστευε ότι ίσως μπορέσει να βοηθήσει στην ταχύτερη
καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας. Προκειμένου να σατιρίσει την
καθαρεύουσα, ανακάτευε λόγιες εκφράσεις με λαϊκές και έγραφε
εντελώς ανορθόγραφα, διεκτραγωδώντας τον ημιμαθή Έλληνα,
που προσπαθούσε να χρησιμοποιήσει την καθαρεύουσα, καθώς εκείνη
την εποχή η δημοτική θεωρούνταν "ύποπτη", κατά δήλωση του ιδίου
του Μποστ. Συχνά με την παραφθορά των λέξεων ή την ανορθόγραφη
απόδοση του ήχου της δημιουργούσε εσκεμμένα συνειρμούς, με άλλες
έννοιες, τις οποιες διακωμωδεί. Επίσης συχνά, χρησιμοποιούσε
μεταφορικές εκφράσεις με την κυριολεκτική τους έννοια.



Η σάτιρα του στοχεύει κυρίως τον μικροαστό Έλληνα των μεταπολεμικών
δεκαετιών, την καθωσπρέπεια, την ημιμάθεια και το νεοπλουτισμό,
την ξενομανία, τις έντονες ταξικές αντιθέσεις της μεταπολεμικής
Ελλάδας, καθώς και την ελληνική πολιτική ζωή. Ο Μποστ σατιρίζει
ιδιαίτερα την εξάρτηση της Ελλάδας από τον ξένο παράγοντα,
την εθνικοφροσύνη των δεξιών κομμάτων και το θεσμό της Βασιλείας,
ωστόσο σε πολλά κείμενα διακωμωδεί και την παράταξη της Αριστεράς, σ
την οποία ανήκε. Σε πολλά από τα κείμενα του, γράφει σε πρώτο
πρόσωπο ως αφηγητής, ο οποίος διηγείται κάποια εμπειρία του και
σχολιάζει δήθεν με αφέλεια τα γεγονότα.



Οι τρεις πλέον χαρακτηριστικοί ήρωες των γελοιογραφιών του και
προσωπικά του δημιουργήματα είναι η Μαμά Ελλάς με τα παιδιά της,
ο Πειναλέον και η Ανεργίτσα. Η Μαμά Ελλάς παρουσιάζεται αρχαιοπρεπής,
αλλά φτωχοντυμένη και εξαθλιωμένη, το ίδιο και τα δύο μικρά παιδιά,
που σχολιάζουν την επικαιρότητα με ανορθόγραφα γραμμένους στίχους.


Ως ζωγράφος ήταν αυτοδίδακτος και τα έργα του ήταν ιδιαίτερα επηρεασμένα
από το ναΐφ ύφος της λαϊκής ζωγραφικής και κυρίως τον Θεόφιλο, αλλά και
τις φιγούρες του Θεάτρου Σκιών, με στοιχεία υπερρεαλισμού.
Τα ζωγραφικά του έργα παρουσιάζουν ήρωες της αρχαιότητας και της
Επανάστασης του 1821 και ιστορικά ζευγάρια.
Στα θεατρικά του έργα χρησιμοποιούσε δεκαπεντασύλλαβο στίχο στο
προσωπικό του ύφος συμφυρμού πομπωδών καθαρευουσιάνικων εκφράσεων,
με ξένες και λαϊκές εκφράσεις, ενώ συχνά εμφάνιζε ιστορικά ή
μυθικά πρόσωπα να αναφέρονται σε σύγχρονες καταστάσεις.



Κατάλογος έργων του Μποστ

Σκίτσα του Μποστ (1959)

Το λέφκομα μου (1960)

Σκιτσα και κείμενα (Πρώτη επιλογή Δεκέμβριος 1961)

Σκιτσα και κείμενα (Δεύτερη επιλογή Απρίλιος 1972)

Ο Αγιος Φανούριος. Βοήθημα δια την κατανόησιν των Κινέζων
κλασσικών..Γκα-τσου και Βου-Σβου-Νι (1945)

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος (1953)

Φαύστα (θεατρικό, 1962)

(θέατρο Στοά / σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου) δυο
τραγούδια από τον Κωνσταντίνο Τζούμα, στο ρόλο της Ρίτσας,
σε μουσική Βασίλη Δημητρίου.






Μήδεια (θεατρικό)

Δον Κιχώτης (θεατρικό)

Όμορφη Πόλη (θεατρικό)

Μαρία Πενταγιώτισσα (θεατρικό, 1982)

40 χρόνια Μπόστ (θεατρικό)

"Οι εκλογές του Μποστ"(θεατρική επιθεώρηση,1973)

Ρωμαίος και Ιουλιέτα (θεατρικό)

Πληροφορίες για το αφιέρωμα αλίευσα από
την kathimerini.gr,
el.wikipedia.org,
sarantakos.wordpress.com
avgi.gr
rizospastis.gr

5 σχόλια:

Unknown είπε...

Καλημερα.
Ενα εχω να πω ντρεπομαι.
Να σαι καλα.

saltatempo είπε...

Καλό απόγευμα, τις ευχές μου
και καλά κουράγια.

fractal είπε...

Καλησπέρα Δημητρη...
Αγαπημένος, δροσερός ευρυματικός, μαχητικός, απροβλεπτος, διεισδυτικός, περιεκτικός,ονειροπωλος, χαρουμενος, υπέροχος,νοσταλγικός...Δημήτρη μου.
Ακριβώς σαν τα χρόνια της νιότης μας...

Ευχαριστώ που μου τα θυμισes

saltatempo είπε...

Τώρα τι να προσθέσω εγώ στα τόσα ωραία που λες.
Στις δύσκολες στιγμές οι παρακαταθήκες παίζουν το ρόλο της πυξίδας που μας δείχνουν το δρόμο.

Καλό βράδυ

Μιχάλης Τσαντίλας είπε...

Αγαπάω Μποστ! Καλή χρονιά να 'χουμε!