29.11.09

«Ζούμε πλέον κανονικά τη “φάρμα των ζώων”»



Αχ! είναι δύσκολο πολύ για μιαν αγάπη να χαθείς , να σβήσεις
μα δυο φορές πιο δύσκολο είναι γι' αυτή να ζήσεις -να ζήσεις.


Ο Γιώργος Χαρωνίτης κάνει μια κουβέντα εφ' όλης της ύλης με τον Πάνο Κατσιμίχα - από τις αναμνήσεις του από το Βερολίνο, όπου έζησε την πτώση του τείχους, μέχρι το ρόλο του καλλιτέχνη και το πρόβλημα της τέχνης έπειτα από 20 χρόνια. Αφορμή οι παραστάσεις με τίτλο «Τα τραγούδια της καρδιάς μου», τις οποίες ξεκινά παρέα με τον Μάνο Ξυδούς στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο (από τις 13/11).
Από το περιοδικό Αθηνόραμα

Τι έχει μείνει από το ροκ της «παλιάς» εποχής; Εξακολουθούμε να βλέπουμε τους «ήρωες» της νιότης μας ως ήρωες; Τι μπορεί να έχει αλλάξει στο μεταξύ;

Η τέχνη φάνταζε πάντοτε, στα μάτια και στην ψυχή μου, σαν μια διαρκής αλληλουχία θαυμάτων. Βίωσα και βιώνω ακόμη την τέχνη ως μια αλυσίδα πολύτιμων εμπειριών, ένα διαρκές ταξίδι στην ομορφιά. Οι ήρωες της νιότης μου εξακολουθούν να ζουν μέσα μου το ίδιο φωτεινοί κι αγαπημένοι, με τη διαφορά ότι δεν τους επέτρεψα ποτέ να μονοπωλήσουν την καρδιά μου. Ή -για να είμαι πιο σαφής και δίκαιος- δεν επέτρεψα ποτέ στον εαυτό μου να «κολλήσει» σε «ήρωες», δεδομένου ότι καταρχάς με ενδιέφερε πάντα το δημιούργημα και μετά ο δημιουργός του. Με βάση αυτήν τη λογική, είχα τη δυνατότητα να παρακολουθήσω την εξέλιξη και τις αλλαγές μέσα στις δεκαετίες με την ίδια παιδικότητα και την ίδια αγνή καρδιά που (δωδεκάχρονος κάποτε) άκουσα τους Beatles και μαγεύτηκα. Εξακολουθώ να μαγεύομαι με τον ίδιο τρόπο απ' ό,τι καλό και άξιο πέφτει στην αντίληψή μου. Δεν είμαι οπαδός - θα είμαι για πάντα φίλαθλος!

Μια «κλασική» ερώτηση: «Πού πάει το ελληνικό τραγούδι;» Ίσως «στο διάολο», όπως είχε πει ο Μάνος Χατζιδάκις! Ακόμη κι εκεί να πηγαίνει, όμως, υπάρχουν προοπτικές;

Αγαπητέ κ. Χαρωνίτη, ειλικρινά δεν θέλω να αποφύγω την ερώτηση, αλλά μου φαίνεται πολύ μεγάλη πολυτέλεια η συζήτηση για το «πού πάει το ελληνικό τραγούδι». Νομίζω ότι προηγείται το ερώτημα «πού πάνε η ελληνική γλώσσα, η παιδεία, η ιστορία - πού πάμε γενικά όλοι μας». Έχω την αίσθηση ότι ζούμε πλέον κανονικά τη «Φάρμα των ζώων» του Όργουελ. Πιστεύω ότι το πρόβλημα του τραγουδιού -και γενικότερα της τέχνης- είναι κι αυτό πολιτικό και όχι, αόριστα και γενικόλογα, καλλιτεχνικό.

Είκοσι χρόνια μετά την πτώση του τείχους, φαίνεται ότι το «αίσχος» (και η βλακεία) εξακολουθεί να υφίσταται - και μάλιστα ενδυναμωμένο. Ποια (πρέπει να) είναι η θέση ενός σύγχρονου καλλιτέχνη σήμερα - και στο σήμερα;

Η μεγαλύτερη αυταπάτη του 20ού αιώνα αποδείχτηκε ότι δεν ήταν τελικά ο σοσιαλισμός (βλ. υπαρκτός σοσιαλισμός, σταλινισμός), αλλά το κρυφό όνειρο των λαών της κομουνιστικής Ευρώπης για την «απέναντι όχθη», τον καπιταλισμό. Νόμιζαν οι άνθρωποι ότι στην «από κει πλευρά» θα έβρισκαν τον παράδεισο. Γιατί; Γιατί εκεί τους είχε καταντήσει ο φασισμός που βίωναν. Κατέρρευσε, λοιπόν, μια μέρα η Σοβιετική Ένωση, έπεσε το τείχος του Βερολίνου και βρέθηκαν ξαφνικά οι Ανατολικογερμανοί έξω από τις πολυτελείς βιτρίνες των πολυκαταστημάτων του Δυτικού Βερολίνου. Κοιτούσαν μαγεμένοι, χωρίς όμως να μπορούν να ακουμπήσουν και τα ακριβά προϊόντα του καπιταλισμού. 'Αθλιοι, πένητες, άσκεποι, άνεργοι, διπλά εξαπατημένοι, διπλά απελπισμένοι. Ήμουν εκεί και τους είδα! Η θέση του καλλιτέχνη σήμερα είναι ν' ανοίγει, επιτέλους, πού και πού το «μουγκό» του και να μιλάει με θάρρος - έστω και εις βάρος της προσωπικής του βολής και των προσωπικών του μικροσυμφερόντων. Η θέση εκείνου που θέλει σήμερα να ονομάζει τον εαυτό του «καλλιτέχνη» είναι καταρχάς η ανάληψη της προσωπικής ευθύνης και η ξεκάθαρη θέση του απέναντι στα πράγματα και όχι το αναμάσημα διάφορων μπουρδολογιών περί ανέμων και υδάτων.

Φαίνεται ότι το κοίταγμα πίσω, είναι μια προϋπόθεση, απαραίτητη ίσως για να προχωρήσει κάποιος μπροστά. Αυτό που παρουσιάζετε στο Γυάλινο ανταποκρίνεται σε αυτήν την ιδέα ή την «ανάγκη»;

Δεν ξέρω ακριβώς πώς το σκέφτονται οι άλλοι και γιατί κάνουν το ένα ή το άλλο. Δεν μπορώ να μπω στο μυαλό του καθενός. Η μόνη ανάγκη που αισθάνομαι εγώ κάθε φορά που βγαίνω να κάνω μια παράσταση είναι να μιλήσω και να συμπεριφερθώ «κυκλικά». Δεν υπάρχει σήμερα χωρίς το χθες, ούτε αύριο χωρίς το σήμερα. «Κι αν η ελπίδα το μέλλον συντηρεί, η μνήμη τρέφει το παρόν, το παρελθόν μας δικαιώνοντας», λέει η Λένα Παππά στο ποίημα «Τα παλιά καλοκαίρια».

Μια επίσης «κλασική» ερώτηση - για την «είδηση». Τι καινούργιο ετοιμάζετε;

Αυτό που ετοιμάζω (ετοιμάζουμε) είναι μια σειρά κοινών εμφανίσεων για την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2010, μαζί με τον αδερφό μου, σχεδόν δέκα χρόνια μετά την τελευταία φορά

5 σχόλια:

Artanis είπε...

Δεν ακούω και πολλά σύγχρονα...Μου φάινεται πώς όσο περνάει ο καιρός, ξαναγυρνάω στη κλασσική μουσική...
Αξεπέραστη...
Καλημέρα σου...

Madame de la Luna είπε...

Αγαπημένο τραγούδι. Κι ενδιαφέρουσα συνέντευξη. Πικρές αλλά αληθινές αναγνώσεις της εποχής μας.

γιωργος είπε...

Αγαπητε saltatempo καλημερα. Κι εγω πανω κατω στην ιδια κατασταση ειμαι με αυτη που περιγραφει ο τραγουδοποιος κατσιμιχας. Κατα συνεπεια συμφωνω μαζι του. Το κολημα που εχω με το παλιο κλασσικο ροκ δεν περιγραφεται. Δε λεω να ξεκολησω με τιποτα. Ειναι μερικα πραγματα που οταν χαρακτουν σαν τατουαζ στο δερμα και στην ψυχη , μενουν εκει για παντα. Αλλες φορες ειναι καλο και αλλες ανυποφορα ενοχλητικο.

καλο μηνα

γιωργος καππα

fractal είπε...

Καλησπέρα Δημήτρη.
Να ευχαριστήσω και από εδώ.
Πάντα με τις καλλίτερες προτάσεις για μουσικά ακούσματα.
Καλή σου νύχτα

fractal είπε...

Το άκουσα..και ένιωσα την ανάγκη να ευχαριστήσω ξανά.
Νιώθω πολύ όμορφα που συνέβαλα, όπως, στη δημιουργία του.
Ευχαριστώ Δημήτρη